وبلاگ فدک پرینت

مکتب پوستر لهستان

نام کشور لهستان با طراحی پوستر عجین شده است چرا که بزرگترین طراحان پوستر جهان را در خود پرورش داده است و به نوعی به جنبش یا مکتب مشخص در طراحی گرافیک و پوستر منسوب شده است. مکتب پوستر لهستان حاصل ذوق و دیدگاههای متنوع جمعی از نقاشان و طراحان گرافیک و به اعتقاد منتقدان دهه ۵۰ تا ۷۰ دوران طلایی پوسترهای لهستانی بود و سال‌ها طراحان گرافیک به نوعى پیرو جریانات آن بوده‌اند. نخستین پوسترها اثر نقاشان بوده‌اند و به شدت نیز از هنر فولکلور لهستان تأثیر گرفته‌اند. هنر پوستر لهستان که به دوره لهستان جوان موسوم است از حدود ۱۸۹۰ آغاز شد و تا ۱۹۱۴ ادامه داشت.

خواستگاه تاریخی

در واقع مکتب لهستان حاصل ذوق و دیدگاههای متنوع از نقاشان و طراحان گرافیک بود و به اعتقاد منتقدان دهه ۵۰ تا ۷۰ دوران طلایی پوسترهای لهستانی بود. از دهه ۱۹۵۰ تا ۱۹۸۰، دانشکده پوستر لهستان، زیبایی‌شناسی نقاشی را با پیچیدگی و استعاره‌های موجز و ساده طراحی پوستر ترکیب کرد.

ویژگی‌های ظاهری

پوستر لهستانی توانست تفاوت بین طراح و هنرمند را با ویژگی‌هایی مانند ژست نقاشی، کیفیت خطی و رنگ‌های پر جنب و جوش، و همچنین حس شخصیت فردی همراه با طنز و فانتزی کمتر، آشکار سازد.
جهان بینی غیرمتعارف و منحصر به فرد این آثار از میان سبک‌های غربی نظیر آرنوو، سوررئالیسم و پاپ آرت تکامل یافت. طراحان لهستانی با بی قیدی نسبت به قوانین طراحی غربی، از نقاشی، تصویرسازی، عکاسی و حروف دستی در ترکیبی بی سابقه، غیرمعمول و به شیوه ای کاملاً جدید بهره جستند.

ویژگی عمده

ویژگی عمده آنها استفاده از قدرت پیشنهاد به واسطه‌ی اشارات هوشمندانه بود و استفاده از رنگ‌های قوی و سرزنده از هنر عامیانه، شعارهای چاپ شده، اغلب با دست نوشته‌هایی که با نمادهای محبوب برای ایجاد استعاره‌ای خلاقانه ترکیب شده‌اند. این پوسترها با ترکیبی از کلمات و تصاویر، یک تنش زیباییشناسی را ایجاد می‌کردند.

زیبایی‌شناسی

علاوه بر جنبه‌های زیباشناختی، این پوستر ها توانستند احساسات هنری هنرمند را با موضوع آشنا سازند. آنها تنها عنوان یک نمایش عینی نبودند، بلکه آنها تفسیر و تعبیر هنرمند در مورد موضوع و جامعه بود.
این مکتب اگرچه عمر کوتاهی داشت ولی توانست تأثیرات زیادی بر هنرمندان کشورهای دیگر بگذارد و به نوعی سطح سواد بصری و دیدگاه های هنرمندان جهان را ارتقاء دهد.

یگانگی پوستر ها

پوستر لهستان امروز نیز کم و بیش این ویژگی‌ها را داراست. ویژگی‌های دیگر که در پوسترهای مدرن لهستان به چشم می خورد: کاربرد قلم‌مو، پاستل و نقاشی است، کاربرد عکس بسیار کم در این پوسترها به چشم می‌خورد. آنها تنها راه بیان افکار و احساسات را حرکت دست بر روی کاغذ می‌دانند و این همان چیزی است که باعث یگانگی پوسترهای لهستان در جهان شده است. هر پوستر بهترین بیان برای احساس هنرمند در مواجهه با موضوعات است. پوستر تنها یک طرح یا عکس جذاب نیست.

والترون وَن اپزیلند، منتقد هلندی معتقد است: «این پوسترها آینه‌ای شفاف از فرهنگ و سنت لهستان هستند، شاید در نظر اول مرموز و بی روح و غیرقابل درک به نظر برسد اما پس از کمی تأمل، دری به دنیای جدید بر روی شما خواهند گشود.»

 

ویژگی‌های کیفی

از اواسط دهه‌ی پنجاه تا اواخر دهه‌ی شصت جنبشی در هنر نقاشی، پوسترسازی و داستان سرایی به‌راه افتاد که پیشگام پیدایش هنری شد که در آن هنرمند قادر است به شیوه‌ای خاص و منحصر به‌خود آفرینش کند و خلاقیت خود را به اثر هنری خود انتقال دهد. بهره گرفتن از هنر نقاشی، برجسته بودن ویژگی‌های خط، رنگ‌های پر جنب‌وجوش، نشان دهنده احساسات شخصیت فردی، خلاقانه و فانتزی بودن تمامی این ویژگی‌های ذکر شده اشاره به جنبش هنری مکتب پوسترسازی لهستان می‌کنند. مکتب پوستر سازی لهستان تاثیر به سزایی در پیشرفت جهانی طراحی گرافیک در هنر پوسترسازی داشت. این نوع پوستر سازی را می توان به گونه ای بیانیه‌ی هنری، اجتماعی و سیاسی دانست.
استفاده از ریتم، خطوط سیال، رنگ های زنده و قوی برگرفته از هنر فولکلور ادغام شده با شعارهای چاپی و خوشنویسی به همراه سمبُل‌های شناخته شده ویژگی‌هایی است که در این نوع از پوسترها به‌کار گرفته می‌شد.

پوستر فیلم

پس از جنگ جهانی دوم، حصارهای چوبی ساختمان ها از پوستر ها پوشیده شده بود و در غیاب موزه ها و گالری‌‎های هنری همین حصارها بودند که نمایش دهنده‌ی پوسترها در معرض عموم شدند. در این زمان طراحی پوستر به عنوان یک موضوع مهم هنری در آکادمی هنرهای زیبا ورشو معرفی گردید. عامل رشد طراحی گرافیک پوستر در آن زمان مربوط می‌شود به بحران اقتصادی که صاحبان تجارت را ملزم به استفاده از پوسترهای تبلیغاتی برای نجات خود می‌کرد و از طرفی دیگر کارکرد سیاسی آن در جهت تبلیغ افکار کمونیستی جماهیر شوروی و هم چنین طراحی پوسترهای فیلم با تایید بر ماهیت پیام فیلم که سبب جذب افراد به سینما ها می‌گردید.
استفاده از این سبک از هنر طراحی گرافیک پوستر در شیوه طراحی گرافیک کاورهای موسیقی به خصوص موسیقی جز تاثیر گذاشته و بر جذابیت این کاورها افزود.