اجزای اولیه ی کلیه‌ی آثار تایپوگرافی همچون سایر هنرها فرم و محتوا است. محتوا که اغلب به طور مستقیم یا غیر مستقیم بیان می‌شود و خصوصیت اصلی هر نوشتار است. در تایپوگرافی همچون سایر فنون ارتباط بصری، فرم و محتوا با هم در ارتباط هستند و این ارتباط بصری به شیوه‌های مختلف صورت می‌پذیرد و وابسته به محتوا و معنی کلمه یا کلمات است و در هر واژه به نوعی خاص جلوه‌گر می‌شود. شیوه‌ی بیان بصری در یک اثر تایپوگرافی بستگی زیادی به فهم و توانایی استفاده از فنون یا تکنیک‌های بصری دارد.
آشنایی با فنون تایپوگرافی
اگر یک اثر تایپوگرافی به نحوی شایسته و با شیوه‌ی مناسب طراحی شده باشد معنای آن نیز بلافاصله به ذهن منتقل می‌شود و نیازی به رمزگشایی یا ترجمه‌ی کلمات ندارد و قبول و فهم این موضوع اهمیت زیادی برای تسلط یافتن در کار ارتباط بصری دارد.
طراح باید همواره متوجه رابطه فرم و محتوا بوده و فنون مختلف را برای ترکیب‌بندی خود بیازماید و در عین حال پاسخگوی نیاز نوشته نیز باشد و از تکنیک‌ها و فنون تایپوگرافی برای عینیت یافتن و حساسیت بخشیدن به نوشتار بهره ببرد.
حساسیت بخشیدن به نوشتار در واقع ایجاد مشخصه‌ای گرافیکی و قابل روئیت به نوشتار است به این ترتیب که نوشته به عنوان یک علامت، جنبه معمولی و عام خود را از دست می‌دهد و از ویژگی معین برخوردار می‌شود. در ادامه برخی از فنون تایپوگرافی با نمونه‌های تصویری آن‌ها را مرور خواهیم کرد.
برخی شیوه‌های حساسیت بخشیدن به حروف
استفاده از قابلیت فضاهای مثبت منفی حروف
معنا و اهمیت مثبت و منفی در وارد کردن نوعی فشار بصری است، حروفی که در حالت مثبت یا منفی در صفحه فعال می‌شوند می‌توانند تأثیری عمده بر مخاطب بگذارند.
حذف بخش‌هایی از حروف
استفاده از حداقل عناصر بصری در نوشته و حذف بخش‌هایی از حروف با حداقل انرژی و عناصر بصری تاحدی که خوانایی اثر بین نرود در این شیوه کاربرد دارد.
برش خوردن، جابجایی قسمت‌های برش خورده
ممکن است با ایجاد یک برش در قسمت‌هایی از حروف تغییر محسوسی ایجاد نشود اما با اندک جابجایی قسمت‌های برش خورده حروف یا کلمات می‌توانیم نوعی تأکید یا جاذبه و فشار بصری به نوشتار وارد کنیم.
تکرار یک حرف و یا قسمتی از یک حرف در کل ترکیب کلمه
تکرار حرف یا قسمتی از یک حرف در کل ترکیب کلمه باعث وحدت و هماهنگی بیشتر در کل ترکیب کلمه می‌شود و ترکیبی منسجم از کلمه به دست می‌دهد که تاثیرگذاری زیادی ایجاد می‌کند.
روی هم افتادن یا تماس پیدا کردن
قرار گرفتن حروف بر روی هم به نحوی که یکدیگر را همپوشانی کنند نیز کلیتی منسجم به واژه و کلمه ما می‌دهند.
دنبال هم قرار گرفتن مجموع یا بخشی از حروف یک کلمه
به‌عنوان یک فن بصری در تایپوگرافی این شیوه عبارت است از نوعی شبیه‌سازی با استفاده از شگردهایی برای تداعی حرکت. این شیوه با استفاده از فن تحرک بصری دارای حالتی زنده و پر انرژی است. به علاوه تداوم و دنبال هم قرار گرفتن فرم‌ها شامل نیروی منسجم کننده نیز هست که در کل ترکیب بندی را منسجم و قوام می‌بخشد.
تغییر اندازه از قوت به ضعف یا از تاریک به روشن
این فن به دو صورت انجام می‌پذیرد، در شکل نخست شاهد حرکتی تدریجی هستیم که توالی عناصر از روی محاسبات خاص صورت می‌گیرد و بیانگر نظم دقیق و منطقی است و در شکل دیگر به صورت ناگهانی و غیر منتظره انجام می‌پذیرد.
قرار گرفتن حروف در مجموعه‌ای از سطوح
این فن بر جدایی یا حداقل اتصال بسیار ضعیف بین سطوح تاکید می‌کند ولی کیفیت فردی هریک از حروف کلمه بیشتر نمایان می‌شود.
کار روی علائم نشانه گذاری
مانند ویرگول، علامت تعجب یا غیره. این علائم دارای ارزش و تاثیر بصری ویژه‌ای هستند. طراح با تغییراتی در اندازه‌ها،نحوه‌ی قرارگیری، فرم کلی، نوع فونت و یا رنگ این علائم را به عناصری تصویرگرایانه جهت افزایش تأثیر پیام تبدیل می‌کند.
اضافه کردن عناصر بصری به کلمه یا یک حرف از کلمه
این فن عبارت است از افزودن عناصر بصری تجریدی، چون خط، نقطه به کلمه یا اجزای آن است. در این روش اغلب از اضافه کردن اینگونه عناصر در جهت تقویت معنایی خاص یا صرفاً تزیین استفاده می‌شود. این فن تایپوگرافی موجب ملایمت و زیبایی نوشتار و در بعضی مواقع تداعی کننده‌ی معنایی ویژه و تقویت محتوای کلمه می‌شود.
عبور کردن خط از میان یا بیرون از بدنه‌ی حروف
این خطوط دارای قدرت بیان ویژه‌ای هستند، در صورتی که در انتخاب ضخامت و فاصله با کلمات دقت شود وحدت و انسجام به کلمه یا جمله می‌بخشند.
سایه دار کردن حروف
در این شیوه با اضافه کردن بعدی دیگر با استفاده از پرسپکتیو و سایه‌روشن این قابلیت را می‌تون ایجاد کرد.
ترکیب جدید از حروف رایج و متداول
رسیدن به یک ترکیب بندی در یک اثر تایپوگرافی بستگی زیادی به نوع ترکیب‌بندی آن دارد.
طراحی حروف جدید
این فن ظاهر شدن حروف در اشکالی تازه که مستلزم برخورد مبتکرانه طراح با امر حروف نگاری است را شامل می‌شود.
ویژه کردن یا تأکید کردن بر بخشی از کلمه یا حروف
در این فن با کم اهمیت کردن حروف یک کلمه یا عبارت و متمایز کردن یکی از حروف، توجه بیننده را به بخش خاصی از کلمه جلب می‌کند و بر آن تأکید می‌کند. این قابلیت را می‌توان با استفاده از رنگ، شکل، بافت و موارد دیگر به‌وجو آورد.
نوشتن بدون فکر قبلی و فی البداهگی
گاهی یک فکر از پیش‌ساخته، طرح را در تنگنا قرار می‌دهد، گاهی اتفاق و برخورد آزاد موجب خلاقیت و جذابیت در اثر می‌شود.
ایجاد بافت در حروف یا اطراف آن
بافت‌ها در هر شکلی که ظاهر شوند به سطوح حساسیت و هویت می‌بخشند ولی در اکثر موارد این فن زمانی به‌کار می‌رود که طراح از دادن کیفیت قدرت و وضوح زیاد به بیان نوشته پرهیز می‌کند و حالتی نرم‌تر یا محیطی احساسی‌تر در نوشته بوجود می‌آورد و یا قصد دارد با استفاده از بافتی مناسب در ارتباط با کارکرد نوشته، کیفیت اثر بخشی آن را تقویت کند.
استفاده از تنوع حروف در ترکیب یک کلمه یا عبارت
در این فن تایپوگرافی کلمه یا عبارت مورد نظر با فونت‌های مختلف دست‌کاری می‌شود و از حالت عادی خود خارج می‌شود در نتیجه تأثیر تحریک کننده‌ی قوی‌ای بر بیننده می‌گذارد.
کار با نقطه در ترکیب یک نوشتار
نقطه عامل ایجاد تمایز بین حروف مشابه در نگارش فارسی است و به‌همین جهت حضورش برای خوانایی فراموش نشدنی است. بسیاری اوقات ارائه‌ی فرم‌های متنوع و جدید از خود و انتخاب مکانی مناسب در ترکیب تبدیل به یکی از مهم‌ترین فنون بصری برای حساسیت بخشی به نوشتار می‌شود.
ایجاد ریتم در ترکیب کلمه
ریتم به صورت تکرار یک یا چند در میان عناصر بصری ایجاد می‌شود. عامل تعیین کننده در القای حرکات موزون و آهنگین کلمه‌است و اثر بخشی این فن در تناسب با موضوع و مهارت در به‌کار گیری آن است.
ایجاد تعادل در ترکیب کلمه
این فن با تقسیم‌بندی متوازن اجزا صورت می‌گیرد و به دلیل ایجاد نظم و تقارن در اجزای ترکیب، عامل مهمی در وحدت بخشیدن به یک کلمه محسوب می‌شود. این روش برای ایجاد اثری ساده، آرام و رسمی به‌کار می‌رود.
استفاده از رنگ
رنگ نه فقط برای تزیین کلمه بلکه در واقع تداعی کننده‌ی معانی سمبلیک نیز هست که برای طراح بسیار پر اهمیت است. رنگ بیانگر معانی مختلفی چون خطر، احتیاط، فوریت و صلح نیز هست و از این جهت حائز اهمیت است.
گنجاندن در قالب یا قرار گرفتن نوشته یا اجزای آن در یک فرم مشخص
در این روش کل ترکیب یا بخشی از آن به نقش یا فرمی مشخص تبدیل یا تداعی کننده آن است که یکی در قالب انتزاعی و اشکال هندسی و ساده صورت می‌گیرد و صورتی دیگر در قالب فیگوراتیو و تصاویری واضح یا سمبلیک قرار می‌گیرند.